Braćo i sestre u islamu! Tema današnje hutbe je Džamija u životu muslimana, a ista tretira: slušanje i ponavljanje ezana, čuvanje čistoće džamije i njeno održavanje i klanjanje dva rekata Tehijjetu-l-mesdžida, nakon ulaska u džamiju, a sve kroz Kur’anske ajete i hadise Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem.
Kaže Allah, dželle še’nuhu, u ajetima 36. – 38. Sure En-Nur:
فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ(36) رِجَالٌ لَا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ يَخَافُونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فِيهِ الْقُلُوبُ وَالْأَبْصَارُ(37) لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَيَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ يَرْزُقُ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ(38)
U džamijama koje se Allahovom voljom podižu i u kojima se spominje Njegovo ime – hvale Njega, ujutro i naveče,(36) ljudi koje kupovina i prodaja ne ometaju da Allaha spominju i koji namaz obavljaju, sadaku daju i koji strepe od Dana u kojem će srca i pogledi biti uznemireni,(37) da bi ih Allah lijepom nagradom za djela njihova nagradio i da bi im od dobrote Svoje i više dao. A Allah daje kome hoće, bez računa.(38)
Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, nas podučava da ponavljamo ezan, dok ga slušamo, te da na njega donesemo salavat i proučimo dovu, kao što stoji u predaji koju bilježi imam Ebu Davud:
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّهُ سَمِعَ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ إِذَا سَمِعْتُمْ الْمُؤَذِّنَ فَقُولُوا مِثْلَ مَا يَقُولُ ثُمَّ صَلُّوا عَلَيَّ فَإِنَّهُ مَنْ صَلَّى عَلَيَّ صَلَاةً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ بِهَا عَشْرًا ثُمَّ سَلُوا اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ لِي الْوَسِيلَةَ فَإِنَّهَا مَنْزِلَةٌ فِي الْجَنَّةِ لَا تَنْبَغِي إِلَّا لِعَبْدٍ مِنْ عِبَادِ اللَّهِ تَعَالَى (أبو داود)
Prenosi Amr ibn El-As, radijallahu anhu: „Čuo sam Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, kada je rekao: „Kada čujete muezzina, izgovarajte isto kao i on, a potom donesite salavat na mene, jer ko na mene donese salavat, Allah će na njega donijeti deset salavata! Zatim molite Uzvišenog Gospodara „vesilu“ (položaj, mjesto), jer je to položaj u Dženentu, koji pripada samo nekim Allahovim robovima!“(Ebu Davud)
Braćo i sestre! Primijenimo i ovaj sunnet Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, i nemojmo biti od onih koji ne slušaju i ne ponavljaju ezan i ne odazivaju se na poziv muezzina!
Iskreni i pravi mu’min (vjernik) strogo vodi računa o svojoj unutrašnjoj i vanjskoj čistoći (tjelesnoj i odjeći), te čuva i održava sredinu u kojoj se nalazi. Musliman ne bi smio baciti bilo šta što bi moglo uznemiriti nekoga, a kada je u pitanju džamija, o tome bi trebao posebno povesti računa. Prema tome, dužni smo da čuvamo naše džamije i da sve što narušava njihovu čistoću odstranimo. Naše džamije su naša ogledala i prema njihovoj čistoći ili zaprljanosti, možemo govoriti i o stepenu našega imana. Zbog toga je apsurdno da se susrećemo sa klanjačima, koji ne peru svoje zube i pored kojih je teško stajati u safu zbog ružnog zadaha iz usta. Takođe je nedopustivo da u džamije dolaze klanjači, čije su čarape nečiste, a znamo da je jedan od uslova za ispravnost namaza, čistoća odjeće. Sa prljavim čarapama se prlja i sama džamija i ezijete (uznemiravaju) klanjači.
Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, onima koji čiste i održavaju džamije, daje posebno mjesto, pa imam Ebu Davud bilježi predaju:
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ امْرَأَةً سَوْدَاءَ أَوْ رَجُلًا كَانَ يَقُمُّ الْمَسْجِدَ فَفَقَدَهُ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَسَأَلَ عَنْهُ فَقِيلَ مَاتَ فَقَالَ أَلَا آذَنْتُمُونِي بِهِ قَالَ دُلُّونِي عَلَى قَبْرِهِ فَدَلُّوهُ، فَصَلَّى عَلَيْهِ (أبو داود)
Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu anhu, da ženu Crnkinju ili čovjeka, koji su čistili džamiju, Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, nije vidio (prilikom dolaska u džamiju), pa je pitao o njima. Rekoše: „Umro (umrla) je.“ Reče: „Zašto me niste obavijestili? Pokažite mi gdje je njegov (njen) kabur!“Pokazali su mu, pa je klanjao (dženazu).“ (Ebu Davud)
Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, i u slijedećoj predaji koju bilježi imam Tirmizija podstiče Ummet da čuva čistoću džamija:
عَنْ اَنَسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ عُرِضَتْ عَلَيَّ أُجُورُ أُمَّتِي حَتَّى الْقُذَاةُ يُخْرِجُهَا الرَّجُلُ مِنَ الْمَسْجِدِ (الترمذي)
Prenosi Enes, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Izložene su mi nagrade moga Ummeta, pa čak i trunčica koju čovjek skloni iz džamije.“(Tirmizija)
U drugoj predaji koju bilježi imam Tirmizija stoji:
عَنْ اَنَسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ الْبُزَاقُ فِي الْمَسْجِدِ خَطِيئَةٌ وَكَفَّارَتُهَا دَفْنُهَا (الترمذي)
Prenosi Enes, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Pljuvačka u džamiji je grijeh, a kefaret (iskup) za to je njeno uklanjanje.“ (Tirmizija)
Zato je braćo i sestre vrlo važno da prilikom ulaska u džamiju pazimo da obuću ostavimo na mjesto koje je predviđeno za nju, a ne da je izujemo i ostavimo na mjestu na kojem će smetati klanjačima prilikom ulaska u džamiju ili izlaska iz nje. Važno je i da ako u džamiji ili u haremu džamije vidimo makar i najmanju trunčicu, da je sklonimo i da na taj način doprinesemo da Allahove, azze ve dželle, kuće budu uvijek čiste, prozračene i namirisane, jer ćemo u takvom ambijentu biti skoncentrisaniji u namazu i samim time biti bliži našem Gospodaru.
Pokuđeno je nepristojno sjedenje u džamijama, kao što je: pružanje nogu, posebno u pravcu Kible, učenje Kur’ana spuštanog na tlo i slično. Nepristojno je i uznemiravajuće i to da neki muslimani džamije pretvaraju u pričaonice, u kojima vode rasprave, o sitnim dunjalučkim pitanjima, pa čak u istima ogovaraju i prenose tuđe riječi. Neki muslimani, da li zbog neznanja ili zbog nečeg drugog, neke džamije pretvaraju u mjesto priče i smijeha, mjesto za izležavanje i spavanje, mjesto u kojem je vrlo teško u takvom ambijentu, posvetiti se ibadetu, kroz klanjanje nafila i učenje Kur’ana i dova. Zbog toga molim svu braću i sestre da čuvaju hurmet džamije, te da vrijeme koje provode u džamiji bude vrijeme ibadeta, a ne vrijeme uznemiravanja drugih!
Nakon ulaska u džamiju, desnom nogom i učenja dove, koju sam spomenuo u prošloj hutbi, zauzimamo prvo slobodno mjesto, na kojem ćemo klanjati dva rekjata Tehijjetu-l-Mesdžida i nastavljamo sa učenjem Kur’ana i dova, sve dok se ezanom ne oglasi namasko vrijeme. To potvrđuje predaja koju bilježi imam Buharija:
عَنْ أَبِي قَتَادَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَإِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمُ الْمَسْجِدَ فَلَا يَجْلِسْ حَتَّى يُصَلِّي رَكْعَتَيْنِ (بخاري)
Prenosi Ebu Katade, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Kada neko od vas uđe u džamiju, neka ne sjeda, dok ne klanja dva rekata!“(Buharija)
Braćo i sestre! Čuvajmo naše džamije i ne dozvolimo da svoji nedoličnim ponašanjem u njima, uznemiravamo druge klanjače!
Allahu, učvrsti nas na putu islama! Učini nas od onih koji vole džamije i u njima se ponašaju u skladu sa sunnetom našeg Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem! Pomozi našoj ugroženoj braći i sestrama ma gdje bili, a posebno onima u Palestini, Siriji, Iraku, Kašmiru, Mijanmaru, Jemenu, Libiji, Egiptu i Manjem bh entitetu! Sačuvaj nas od zla Tvojih i naših neprijatelja! Spletke neprijatelja Ummeta i naše Domovine vrati na njih i zabavi ih njima samima! Smiluj se našim umrlim roditeljima i precima koji su na nas prenijeli svjetlo Dina! Uputi našu djecu i potomke i učini ih prvacima Ummeta i boljim čuvarima Dina i Domovine od nas i radostima naših očiju i srca na ovom i budućem svijetu! Budi nam Milostiv na Sudnjem danu i počasti nas u Džennetu društvom poslanika, iskrenih, šehida i dobrih!
وَالسَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ!
Nezim Halilović Muderris
