Braćo i sestre u islamu! Tema naše današnje hutbe je Jevmu–Ašura / Dan Ašure – 1438. H. / 2016. god., koja inša-Allah pada u naredni utorak.
Govorim na zadatu temu pet dana nakon lokalnih izbora koji su nam pokazali da po pitanju Manjeg bh entiteta, a samim time i očuvanja cjelovite Bosne i Hercegovine nemamo nikakve nacionalne strategije. Govorimo da smo za cjelovitu Bosnu i Hercegovinu, a ne radimo gotovo ništa da se izborimo za lokalnu i entitesku vlast u Manjem bh entitetu. Govorimo da je istočna granica Bosne i Hercegovine na Drini, a ne vidimo dalje od Kozje ćuprije. Govorimo da smo za Aneks 7, a obnovljene kuće u Podrinju su uglavnom naše vikendice.
Ali, kao što je govorio naš rahmetli predsjednik Alija Izetbegović, za naše nezavidno stanje ne smijemo kriviti naš dobri narod, jer je on bez imalo sumnji bolji i odlučniji od naših vođa. Narod je željan moralnih, sposobnih i odlučnih političara i predstavnika, kojima su Država, vjera i narod važniji od ličnih interesa.
Allahova, dželle še’nuhu, je odredba da je danom stvaranja nebesa i Zemlje, odlučio da se vrijeme računa sa dvanaest mjeseci, među kojima je posebnu počast dao za četiri “Sveta mjeseca” (Ešhuri hurum). Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u hadisu koji prenosi Ebu Bekre, radijallahu anhu, pojašnjava koja su to četiri mjeseca:
عَنْ أَبِي بَكْرَةَ رَضِي اللَّه عَنْه أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “الزَّمَانُ قَدِ اسْتَدَارَ كَهَيْئَتِهِ يَوْمَ خَلَقَ اللَّهُ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضَ، السَّنَةُ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ثَلَاثَةٌ مُتَوَالِيَاتٌ ذُو الْقَعْدَةِ وَذُو الْحِجَّةِ وَالْمُحَرَّمُ وَرَجَبُ مُضَرَ الَّذِي بَيْنَ جُمَادَى وَشَعْبَانَ.” (البخاري)
Prenosi Ebu Bekre, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Vrijeme kruži, kao i onoga dana kada je Allah stvorio nebesa i Zemlju. Godina ima dvanaest mjeseci, od čega su četiri sveta: tri, jedan za drugim: zu-l-ka’de, zu-l-hidždže i muharrem i redžeb, koji je između džumade-l-uhra i ša’bana!” (Buharija)
Ibn Abbas, radijallahu anhu, smatra da je Allah, dželle še’nuhu, dao za ova četiri mjeseca posebno mjesto, time što se u njima grijesi uvećavaju, ali i dobra djela. Zbog toga u tim mjesecima treba paziti na svoja djela. Postavimo sebi pitanja: Da li se naše ponašanje i život u ovim mjesecima razlikuju od ostalih mjeseci? Da li u njima imamo pojačan ibadet ili smo ogrezli u grijesima, zaboravivši gdje smo i kuda idemo? Da neki od nas nismo zaboravili da smo obični smrtnici, koji će na Sudnjem danu odgovarati za svaki svoj korak, djelo i misao?!
U ova četiri sveta mjeseca ubraja se i mjesec muharrem, čiji je deseti dan “Jevmu-Ašura”.
O vrijednosti posta mjeseca muharrema, kao i obavljanja noćnog namaza, govori hadis, koji bilježi imam Muslim:
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِي اللَّه عَنْه، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: “أَفْضَلُ الصِّيَامِ بَعْدَ رَمَضَانَ شَهْرُ اللَّهِ الْمُحَرَّمُ وَأَفْضَلُ الصَّلَاةِ بَعْدَ الْفَرِيضَةِ صَلَاةُ اللَّيْلِ!” (مسلم)
Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Najbolji post poslije ramazana je post mjeseca muharrema, a najbolji namaz poslije fard namaza je noćni namaz!” (Muslim)
Kako stoji u predajama, Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, je za vrijeme svoga boravka u Meki postio deseti dan muharrema. Nakon dolaska u Medinu našao je Jevreje kako poste Ašuru, pa je u tom smislu i slijedeća predaja:
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِي اللَّه عَنْه قَالَ: “قَدِمَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الْمَدِينَةَ فَرَأَى الْيَهُودَ تَصُومُ يَوْمَ عَاشُورَاءَ فَقَالَ: “مَا هَذَا؟” قَالُوا: “هَذَا يَوْمٌ صَالِحٌ، هَذَا يَوْمٌ نَجَّى اللَّهُ بَنِي إِسْرَائِيلَ مِنْ عَدُوِّهِمْ فَصَامَهُ مُوسَى.” قَالَ: “فَأَنَا أَحَقُّ بِمُوسَى مِنْكُمْ.” فَصَامَهُ وَأَمَرَ بِصِيَامِهِ.” (البخاري)
Prenosi Ibn Abbas, radijallahu anhu: „Došao je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u Medinu i vidio je Jevreje kako poste Ašuru, pa je upitao: “Šta je ovo?” Rekli su: “Ovo je lijep dan, dan u kojem je spašen Musa, alejhis-selam, sa Benu Israelćanima, od njihova neprijatelja, pa ga je Musa postio.” Rekao je: “Meni je Musa bliži od vas!” – pa je postio i naredio drugima da poste. (Buharija)
U imam Ahmedovoj zbirci se nalazi predaja:
“… وَهَذَا يَوْمٌ اسْتَوَتْ فِيهِ السَّفِينَةُ عَلَى الْجُودِيِّ فَصَامَهُ نُوحٌ… “ (أحمد)
“…To je dan u kojem se zaustavila lađa na brdu Džudijj, pa ga je Nuh postio…” (Ahmed)
Imam Buharija bilježi predaju:
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِي اللَّه عَنْه، قَالَ: “مَا رَأَيْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَتَحَرَّى صِيَامَ يَوْمٍ فَضَّلَهُ عَلَى غَيْرِهِ إِلَّا هَذَا الْيَوْمَ يَوْمَ عَاشُورَاءَ وَهَذَا الشَّهْرَ يَعْنِي شَهْرَ رَمَضَانَ.” (البخاري)
Prenosi se od Ibn Abbasa, radijallahu anhu: “Nisam vidio Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, da sa više želje posti neki dan od Ašure i ovoga mubarek mjeseca (misleći na ramazan).” (Buharija)
U Muslimovoj zbirci se nalazi hadis, koji govori o tome da je post Ašure uzrok praštanja grijeha učinjenih u protekloj godini:
“صِيَامُ يَوْمِ عَاشُورَاءَ أَحْتَسِبُ عَلَى اللَّهِ أَنْ يُكَفِّرَ السَّنَةَ الَّتِي قَبْلَهُ!” (مسلم)
“Post Ašure je uzrokom praštanja grijeha koji su učinjeni protekle godine!” (Muslim)
Preporuka je Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, da se pored desetog dana muharrema posti dan prije ili dan poslije, pa u slijedećoj predaji stoji:
عن عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عَبَّاسٍ رَضِي اللَّه عَنْه، أنه قال: “حِينَ صَامَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَوْمَ عَاشُورَاءَ وَأَمَرَ بِصِيَامِهِ قَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّهُ يَوْمٌ تُعَظِّمُهُ الْيَهُودُ وَالنَّصَارَى!” فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: “فَإِذَا كَانَ الْعَامُ الْمُقْبِلُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ صُمْنَا الْيَوْمَ التَّاسِعَ!” قَالَ: “فَلَمْ يَأْتِ الْعَامُ الْمُقْبِلُ، حَتَّى تُوُفِّيَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهم عَلَيْهِ وَسَلَّم!” (مسلم)
Prenosi se od Abdullaha ibn Abbasa, radijallahu anhu, da je Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem, nakon što je postio i naredio ashabima da poste Ašuru rečeno: “O Allahov Poslaniče, to je dan koji obilježavaju Židovi i Kršćani!” Rekao je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem: “U narednoj godini ćemo inša-Allah postiti i deveti dan!” Pa on nije dočekao narednu godinu, jer je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, preselio te godine!” (Muslim)
Posteći deveti dan muharrema, muslimani se i u ovom ibadetu razlikuju od Sljedbenika knjige (Ehlu-l-Kitaba). Islamski učenjaci su kazali da imaju tri stepena posta Ašure: 1) Oni koji poste samo deseti dan, jer je to u suprotnosti sa onim što je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, kazao: «Ako doživim slijedeću godinu, postiću i deveti dan!» 2) Da posti dan prije ili dan poslije. 3) Da posti i dan prije i dan poslije i Ašuru. Na taj način posteći tri dana od mjeseca muharrema, izvršavamo sunnet Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, koji je od svakog mjeseca postio po tri dana, a posebno Bijele dane (Ejjame bid), 13., 14. i 15. dan od hidžretskih mjeseci.
Braćo i sestre! Pred nama je još jedna prilika da zaradimo dobro djelo i očistimo se od grijeha, pa nemojmo je propustiti! Ne propustimo da postom, kao jednim od najiskrenijih ibadeta, ovih dana oživimo pritvrđeni sunnet našeg Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, da zaradimo hajr, da steknemo ljubav Allaha, dželle še’nuhu, da Mu se i na ovaj način približimo i da Mu iskažemo pokornost!
Molim Allaha, dželle še’nuhu, da nas učini svojim iskrenim robovima, koji slijede sunnet Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, da pomogne svoj našoj ugroženoj braći, a posebno našoj braći u Palestini i Siriji, da nas sačuva iskušenja koja ne možemo podnijeti, da se smiluje našim umrlim roditeljima i precima, da našu djecu i potomke učini prvacima ummeta, radostima naših očiju i srca i boljim čuvarima vjere i Domovine od nas, da nam bude milostiv na Sudnjem danu i u džennetu nas počasti društvom poslanika, iskrenih, šehida i dobrih ljudi!
Nezim Halilović Muderris
