Braćo i sestre u islamu! Tema današnje hutbe je Lijepi ahlak (ponašanje) je svojstvo mu’mina. Ovo je braćo i sestre jedna od prioritetnih tema, u vremenu opće krize morala i sve većeg gubljenja stida, koji je prepoznatljiva karakterna osobina mu’mina, pa samim time i nas Bošnjaka kao dijela ummeta.
Bez lijepog ahlaka braćo i sestre nema ni pravog iskrenog mu’mina, nema dobrog imama, roditelja, djeteta, komšije, učitelja, ljekara, političara i radnika i samim time nema korisnog člana društva.
Kaže Allah, subhanehu ve te’ala, govoreći o Poslaniku, sallallahu alejhi ve sellem, u 4. ajetu Sure El-Kalem: وَإِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ Ti si (Poslaniče, sallallahu alejhi ve sellem) uistinu najboljeg morala!
Muhammed, sallallahu alejhi ve sellem, je bio najljepšeg ahlaka i on je naš najbolji uzor u svom od nosu prema ashabima, komšijama, svojoj porodici, pa i prema neprijateljima.
Kaže Abdullah bin Haris, radijallahu anhu: „Nisam vidio čovjeka da je bio više nasmijan od Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem!“
A Džerir bin Abdullah, radijallahu anhu, kaže: „Nije Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, čuo moj glas pred svojom kućom, a da me nije uveo u kuću. Od kada sam primio islam nikada se nije sreo sa mnom, a da nije bio nasmijan!“
Jedna od os novnih poruka i zadaća islama je izgradnja moral nih vrijednosti kod ljudi, na što ukazuju i riječi Allahovog Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, koje bilježi imam Ahmed:
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتمِّمَ مَكَارِمَ الْأَخْلاَقِ” (أحمد)
Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Zaista sam poslan da upotpunim plemenite osobine.“ (Ahmed)
Kaže Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u hadisu koji bilježi imam Buharija:
عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “إِنَّ مِنْ أَحَبِّكُمْ إِلَيَّ، وَأَقْرَبِكُمْ مِنِّي مَجْلِسًا يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَحَاسِنُكُمْ أَخْلاَقاً” (البخاري)
Prenosi Džabir bin Abdullah, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Uistinu meni najdraži i najbliži od vas na Sudnjem danu su oni koji su najboljeg ahlaka!“ (Buharija)
Pa ko od nas želi da ga voli Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, i da se raduje njegovoj blizini na Sudnjem danu, neka bude što boljeg ahlaka, a ahlak je braćo i sestre krasio naše dobre pretke, koji su bili prave moralne gromade. Oni su moral nazivali prostim bosanskim jezikom sa „obraz i on je kod njih imao neprocjenjivu vrijednost.
Muhammed, sallallahu alejhi ve sellem, savjetuje Ebu Zerra, radijallahu anhu, riječima:
عَنْ أَبِي ذَرِّ الْغِفَارِيِّ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “اتَّقِ اللهَ حَيْثُمَا كُنْتَ وَأَتْبِعِ السَّيِّئَةَ الْحَسَنَةَ تَمْحُهَا، وَخَالِقِ النَّاسَ بِخُلُقٍ حَسَنٍ” (أحمد)
Prenosi Ebu Zerr El-Gifari, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Boj se Allaha, gdje god bio! Nakon lošeg djela učini dobro djelo, pa ćeš ga izbrisati! I lijepo ophodi prema ljudima!“ (Ahmed)
Lijepim ahlakom se upotpunjuje iman, kao što stoji u hadisu, koji bilježi imam Tirmizija:
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “أَكْمَلُ الْمؤْمِنينَ إِيْماناً أحْسَنُهُمْ خُلُقَاً وَخِيَارُكُمْ خِيَارُكُمْ لِنِسَائِهِمْ خُلُقًا” (الترمذي)
Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Najpotpunijeg imana su oni mu’mini koji su najboljeg ahlaka, a najbolji od vas su oni koji su najbolji prema svojim ženama!“ (Tirmizija)
Lijep ahlak je ono što će vjerniku posebno koristiti na Sudnjem danu, kada se budu vagala ljudska djela, pa blago onima koji se okite moralom, što potvrđuje predaja koju bilježi imam Tirmizija:
عَنْ أَبِي الدَّرْدَاءِ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “مَا مِنْ شَيٍ أَثْقَلَ فِي مِيزَانِ الْمُؤْمِنِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنْ حُسْنِ الْخُلُقِ” (الترمذي)
Prenosi Ebu Ed-Derda’, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: „Nema ničeg težeg na Mizanu vjernika na Sudnjem danu od lijepog ahlaka.“ (Tirmizija)
Lijep ahlak je put ka dostizanju stepena klanjača i postača nafila, žudeći za nagradom Allaha, subhanehu ve te’ala, kao što bilježi imam Ebu Davud:
عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: “إِنَّ الرَّجُلَ لَيُدْرِكُ بِحُسْنِ خُلُقِهِ دَرَجَةَ الصَّائِمِ الْقَائِمِ” (أبو داود)
Prenosi Aiša, radijallahu anha, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem rekao: „Zaista će čovjek lijepog ahlaka sigurno dostići stepene klanjača i postača.“ (Ebu Davud)
Lijep ahlak će biti razlogom ulaska u Džennet, kao što stoji u predaji koju bilježi imam Tirmizija:
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: “سُئِلَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ أَكْثَرِ مَا يُدْخِلُ النَّاسَ الْجَنَّةَ فَقَالَ: “تَقْوَى اللهِ وَحُسْنُ الْخُلُقِ” (الترمذي)
Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu anhu: „Upitan je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, o tome šta će najviše ljude uvesti u Džennet, pa je rekao: „Takvaluk (bogobojaznost) i lijep ahlak.“ (Tirmizija)
El-Fudajl ibn Ajad je rekao: „Ako se budeš družio sa nekim, izaberi čovjeka sa lijepim ahlakom, jer te on poziva samo dobru. Draže mi je da mi saputnik i drug bude griješnik lijepog ahlaka, nego učač Kur’ana koji je besraman. Zaista je griješnik lijepog ahlaka osoba koju u životu vodi razum, nije teret društvu pa ga ljudi vole, a pobožnjak koji nema kod sebe plemenitih osobina i lijepog ahlaka, teret je ljudima pa ga preziru.“
El-Asme’i je jednom prilikom rekao: “Kada se mom djedu Aliji primakla smrt, sakupio je svoju djecu i kazao im slijedeće: „O djeco moja, postupajte lijepo prema ljudima, tako da kada budete odsutni, čeznu da vas ponovo sretnu, a kada umrete, da plaču za vama!“
Ibnu-l-Karijje je rekao: „Budite lijepog ahlaka, jer ako ste kao takvi vladari, ljudi će vas voljeti i podržavati! Ako ste srednjeg staleža, tako ćete se uzdići na više stepene. A ako ste siromašni, bićete neovisni od ljudi.“
Braćo i sestre, budimo od onih koji lijepo ophode sa ljudima, iskreni, skromni, strpljivi, stidljivi, blagi i odvažni! Budimo istinska braća, izvršavajmo sve propisane ibadete, a posebno čuvajmo namaz, jer bez redovnog klanjanja pet propisanih namaza i džume, nema mu’mina! Izvršavajmo sve preuzete obaveze u pogledu prava ljudi i institucija, natječimo se u dobru i žudimo za džennetima koji su nam obećani!
Molim Allaha, subhanehu ve te’ala, da nas učvrsti na putu islama! Da pomogne svoj našoj ugroženoj braći i sestrama ma gdje bili, a posebno braći i sestrama u Palestini, Siriji, Iraku, Burmi, Jemenu, Libiji i Egiptu! Da nas sačuva iskušenja koja ne možemo podnijeti! Da nas učini od onih koji su najljepšeg ahlaka! Da se smiluje našim roditeljima i dobrim precima, koji su na nas prenijeli svijetlo vjere! Da našu djecu i potomke učini boljič čuvarima Dina i Domovine i radostima naših očiju i srca i prvacima ummeta! Da nam oprosti grijehe i uvede nas u obećani Džennet, u društvu sa poslanicima, iskrenim, šehidima i dobrim ljudima!
وَالسَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ!
Nezim Halilović Muderris
