Braćo i sestre u islamu! Današnju hutbu sam naslovio sa Milost je svojstvo mu’mina. Govorim uz Allahovu, dželle še’nuhu, pomoć na zadatu temu u vremenu u kojem je sve manje milosti i samilosti među ljudima, pa čak i među članovima porodica, tako da se u svakodnevnom životu osjeća velika potreba za ovim plemenitim svojstvom.
Allah, azze ve dželle, je Najmilostiviji i Njegova milost se ne može porediti sa bilo čijom milošću. On, subhanehu ve te’ala, je Milostiv kada je stvorio Kosmos, kada nas je stvorio u najljepšem obliku, kada je u nas duše udahnuo, kada nas je obdario razumom, kada nas je opskrbio bez našeg truda i zasluge, kada nas je počastio porodom kojim produžavamo svoju vrstu, kada nam je poslao Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, kada mu je objavio Knjigu, kada nam je podario uputu i počastio nas imanom, kada nam se smiluje na Danu poravnanja i Svojom milošću uvede nas u džennete u kojima ima onoga što oko nije vidjelo, uho nije čulo, niti je čovjeku kada na um palo.
Allah, dželle še’nuhu, je Najmilostiviji i Njegova milost je obuhvatila svako stvorenje, a meleki koji mole Allaha, azze ve dželle, za vjernike hvale Ga ovim velikim svojstvom, kao što stoji u 7. ajetu Sure Gafir:
رَبَّنَا وَسِعْتَ كُـلَّ شَىْءٍ رَحْمَةً وَعِلْماً فَٱغْفِرْ لِلَّذِينَ تَابُوا وَٱتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَقِهِمْ عَذَابَ ٱلْجَحِيمِ
Gospodaru naš, Ti sve obuhvataš milošću i znanjem; zato oprosti onima koji su se pokajali i koji slijede Tvoj put i sačuvaj ih patnje u vatri!
Blago onima za koje Allaha, subhanehu ve te’ala, mole meleki za oprost njihovih grijeha!
Allahova, dželle še’nuhu, milost je ogromna, što potvrđuje predaja koju bilježi imam Buharija:
عن أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: “جَعَلَ اللَّهُ الرَّحْمَةَ مِائَةَ جُزْءٍ فَأَمْسَكَ عِنْدَهُ تِسْعَةً وَتِسْعِينَ جُزْءًا وَأَنْزَلَ فِي الْأَرْضِ جُزْءًا وَاحِدًا فَمِنْ ذَلِكَ الْجُزْءِ يَتَرَاحَمُ الْخَلْقُ حَتَّى تَرْفَعَ الْفَرَسُ حَافِرَهَا عَنْ وَلَدِهَا خَشْيَةَ أَنْ تُصِيبَهُ” (البخاري)
Prenosi Ebu Hurejre, radijallahu anhu: „Čuo sam Allahova Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, kako kaže: »Allah je učinio milost (rahmet) od stotinu dijelova; kod Sebe je zadržao devedeset i devet, a na Zemlju je spustio jedan dio. Od tog jednog dijela stvorenja su samilosna jedna prema drugima tako da kobila podigne nogu sa svoga mladunčeta bojeći se da ga ne povrijedi.« (Buharija)
Slava Allahu, Koji je devedeset i devet dijelova Svoje milosti zadržao za Sebe, a jedan dio je podijelio na stvorenja, pa smo od tog djelića milostivi jedni prema drugima!
A kakva je milost Milostivog, svjedoči predaja koju bilježi imam Buharija:
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: قُدِمَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِسَبْيٍ، فَإِذَا امْرَأَةٌ مِنَ السَّبْيِ تَسْعَى قَدْ تَحَلَّبَ ثَدْيُهَا، إِذَا وَجَدَتْ صَبِيًّا أَخَذَتْهُ فَأَلْزَقَتْهُ بِيطَنَهَا فَأَرْضَعَتْهُ، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ: “أَتُرَوْنَ هَذِهِ الْمَرْأَةَ طَارِحَةً وَلَدَهَا فِي النَّارِ؟ قُلْنَا: “لاَ وَاللهِ وَهِيَ تَقْدِرُ عَلَى أَنْ لاَ تَطْرَحَهُ” قَالَ: “فَاللهُ تَعَالَى أَرْحَمُ بِعِبَادِهِ مِنْ هَذِهِ بِوَلَدِهَا” (البخاري)
Prenosi Abdullah ibn Omer, radijallahu anhu: „Dovedene su pred Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, zarobljenice, između kojih je jedna od njih uplašeno trčala. Kada nađe svoje dijete, zgrabi ga sva sretna, stavi sebi u krilo i poče ga dojiti. Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, reče: „Vidite li ovu ženu, da li bi ona bacila svoje dijete u vatru?“ Ashabi rekoše: „Ne bi, tako nam Allaha!“ Reče: „Allah je milostiviji svojim robovima od ove majke prema svome djetetu.“ (Buharija)
Ljudima su u međusobnoj komunikaciji potrebni samilost, sigurnost, ljubav, blagost, lijep osmijeh, srce koje prašta, ruka koja daje, bez traženja i očekivanja protuusluge i pomoći i utjeha u nevolji. Gubljenje spomenutih osjećaja i načina međusobnog ophođenja čovjeka spušta na nivo životinje, koja ne može rasuđivati i on postaje kao robot, bez duše, nalik tvrdom kamenu i sluga svojim niskim prohtjevima. Čovjek se, braćo i sestre, uzdiže nad drugim stvorenjima svojim srcem i osjećajima, a ne po svojoj fizičkoj konstrukciji.
Milost je od potpunosti ljudskih osobina, kojom ga je počastio njegov Gospodar, ona potiče čovjeka na dobročinstvo, a u teškim situacijama ga smiruje. Svojom milošću čovjek osjeća bol drugih ljudi i trudi se da im pomogne, a kada vidi čovjeka koji griješi, u ime Allaha, azze ve dželle, mu na najljepši način ukazuje na greške moleći Gospodara da ga uputi i spasi od džehennemske vatre.
Milost se ne ogleda samo prema pojedincima koje pozanjemo, već prema širem krugu ljudi, kao što stoji u slijedećoj predaji:
عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ قاَلَ: “لَنْ تُؤْمِنُوا حَتَّى تَرَاحَمُوا” قَالُوا: “يَا رَسُولَ اللهِ، كُلُّنَا رَحِيمٌ”، قَالَ: “إِنَّهُ لَيْسَ بِرَحْمَةِ أَحَدِكُمْ صَاحِبَهُ، وَلَكِنَّهَا رَحْمَةُ الْعَامَّةِ” (الطبراني)
Prenosi Ibn Mes’ud, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Nećete vjerovati dok ne budete međusobno milostivi!” Rekoše: “Allahov Poslaniče, svi smo mi milostivi.” Reče: “Nije milost nekog od vas prema prijatelju, već milost prema svim ljudima!” (Et-Taberani)
Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, podučava jednog ashaba, a samim time i sve nas, kako ćemo omekšati svoja srca:
عَنْ أَبيِ الدَّرْدَاءِ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَجُلاً جَاءَ إِلىَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَشْكُو قَسْوَةَ قَلْبِهِ فَقاَلَ لَهُ: “أَتُحِبُّ أَنْ يَلِينَ قَلْبُكَ، إِرْحَمِ الْيَتِيمَ، وَامْسَحْ رَأْسَهُ، وَأَطْعِمْهُ مِنْ طَعَامِكَ يَلِنْ قَلْبُكَ” (السيوطي)
Prenosi Ebu Ed-Derda’, radijallahu anhu, da je došao neki čovjek kod Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, žaleći se na grubost svoga srca, pa mu je (Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem) rekao: “Želiš li da ti omekša srce? Budi milostiv prema jetimu (siročetu), pomiluj ga po glavi i nahrani ga od svoje hrane, smekšaće ti srce!” (Es-Sujuti)
Braćo i sestre, svako od nas ima priliku da omekša svoje srce, na način spomenut u hadisu, u ovoj našoj lijepoj Bosni i Hercegovini, zemlji jetima, siromaha, ucvijeljenih i obespravljenih građana, a za sve njih će naročito njihovi prvaci biti pitani na Sudnjem danu!
Po islamu posebna milost se ukazuje prema djeci i starijim osobama, što potvrđuje hadis koji bilježi imam Tirmizija:
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ قَالَ: “لَيْسَ مِنَّا مَنْ لمْ يَرْحَمْ صَغِيرَنَا وَيُوَقِّرْ كَبِيرَنَا” (الترمذي)
Prenosi Ibn Abbas, radijallahu anhu, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, rekao: “Nije od nas onaj ko nije milostiv prema mlađima i ko ne poštuje starije!” (Tirmizija)
Prenosi Usama ibn Zejd, radijallahu anhu, da ga je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, stavljao sebi u krilo zajedno sa Hasanom, svojim unukom, pa bi ih zagrlio govoreći:”اللَّهُمَّ ارْحَمْهُمَا، فَإِنيِّ أَرْحَمُهُمَا” (البخاري) “Allahu, smiluj se njima dvojici i ja sam milostiv prema njima!” (Buharija)
Prenosi Aiša, radijallahu anha, da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, u prisustvu El-Akrea ibn Habisa poljubio unuke Hasana i Huseina, pa je El-Akre rekao: “Imam deset sinova i nikada nijednog nisam poljubio!” Pogleda ga Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, pa reče: “مَنْ لَا يَرْحَمُ لَا يُرْحَمُ” “Ko nije milostiv, ni prema njemu nema milosti!” U drugoj predaji stoji: “أَوَ أَمْلِكُ أَنْ نَزَعَ اللهُ الرَّحْمَةَ مِنْ قَلْبِكَ” “Ja sam nemoćan, ako je Allah iz tvoga srca iščupao milost!” (Buharija)
Kolika je Allahova, subhanehu ve te’ala, milost govore hadisi u kojima se spominje žena vjernica, koja će biti kažnjena džehennemom zbog mačke koju je zatvorila i ostavila bez hrane, sve dok nije uginula. Ali spominje se i bludnica, koja je napojila žednog psa, pa će joj biti otvorena vrata dženneta.
Braćo i sestre, nemojmo pomisliti kako svjesno možemo činiti velike grijehe, pa ih sa lahkoćom brisati na ovaj ili slične načine, a Allahova milost je nepresušna!
Braćo i sestre, šta onda kazati za one koji privode, isljeđuju, potvaraju, lažno sude, osuđuju, muče i ubijaju nedužne ljude? Kako će na budućem svijetu, nakon Obećanog dana, kada više neće biti neraščišćenih računa, biti žestoko kažnjavanje onih koji su na Zemlji činili nasilje i nered i koji su uznemiravali mu’mine?!
Braćo i sestre, budimo od onih koji su milostivi, kako bi zaslužili milost Svemilosnog!
Gospodaru, podari skoru pobjedu svim ugroženim i obespravljenim muslimanima, a posebno našoj braći i sestrama u Palestini, Siriji i Burmi! Upiši nas među milostive mu’mine! Ne iskušavaj nas sa onim što ne možemo podnijeti! Oprosti našim umrlim roditeljima i precima, koji su na nas prenijeli svjetlo vjere! Uputi našu djecu i potomke i učini ih prvacima Ummeta i boljim čuvarima Dina i Domovine od nas! Budi nam milostiv na Sudnjem danu i počasti nas u Džennetu, društvom poslanika, iskrenih, šehida i dobrih ljudi!
وَالسَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ!
Nezim Halilović Muderris
